Yolda tanımadığınız bir kişi gördüğünüzde önce neresine bakarsınız? Uzmanlar bir kişiye baktığınızda 5 potansiyel bölge olduğunu söylüyor. Bu bölgeler baş, göğüs, bel, kalça, bacaklar, ayaklar. Peki birine bakıp bu kişi ile arkadaşlık yapar mısınız ya da bu kişi sizin sevgiliniz olabilir diye sorsam neresine bakarsınız?
Şimdi tam da bu soruya cevap bulacağımız bir çalışmadan bahsedeyim. Çalışma ABD’de Kansas Üniversitesi’nde 105 öğrenci üzerinde yapılmış. Öğrencilere kendi yaş aralığında, nötr yani bir duygu içermeyen ve normal duruşu olan 20 farklı kişinin fotoğrafları gösterilmiş. Deneyin bir bölümünde kullanılan 10 fotoğrafta her kişiyi olası arkadaş olarak düşünmeleri istenirken diğer ikinci bölümdeki 10 fotoğrafta her kişiyi olası sevgili olarak düşünmeleri istenmiş. Bu yönergelerden sonra çeşitli sorular da sorulmuş ve bu arada onlar düşünürken göz hareketleri kaydedilmiş. Sorulardan bazıları ‘bu kişiyle arkadaşlık etmek ister misiniz’, ‘bu kişinin sizin en iyi arkadaşınız olma olasılığını nedir? Gibi sorular yöneltilip yüksek olasılık ile hiç olası değil ölçeğinde değer biçmeler cevap vermeleri istenmiş. Diğer bölümdeki olası partner için de ‘bu kişiyi ne ölçüde çekici buluyorsunuz?, ‘bu kişiyle romantik bir ilişkinizin olasılığı hakkında ne düşünürsünüz’ gibi sorulara değer biçmeleri istenmiş.
Alıcı gözüyle baktığınız olası arkadaşa ve sevgiliye bakmak arasındaki fark?
Katılımcılar olası sevgili adayları için başına ve göğüs bölümüne bakarken, arkadaş adaylarında ise bacak ve ayaklarına daha çok bakmışlar.
Sebepleri ne olabilir?
Başa bakmak daha çok kişinin çekiciliğini ve kaslarını inceleme amaçlı olabilir. Çünkü özellikle simetrik yüzlerin daha çekici olunduğu göz önüne alındığında kişinin yüzüne, gözüne bakmak çok da normal ve bu amaca teşkil eder.
Özellikle kadın katılımcılar erkeklerin baş kısmına daha çok odaklanmış erkeklere göre. Bu da yine erkeklerde kemiksi ve kas yapısını inceleme amaçlı olmasına bağlanabilir bir yerde.
Bu çalışmada ve önceki çalışmalarda bulunan bir sonuç ise hem kadının hem erkeğin olası sevgili bulmada göğüs bölümüne bakmış. Biraz düşününce bu bölümlerin insanların vücudu hakkında bilgi veren bölümü olduğu düşünülebilir. Kadınlar erkekleri omuz genişliği, kaslarını görmek isterken erkekler ise üreme içgüdüsüyle doğurganlık sinyalini aldıkları bölge olarak göğüs bölümüne daha uzun süre bakmışlar. Erkeklerin kadınlara göre daha farklı baktıkları bölüm ise karın- kalça bölümü. Bu da kadınların çekiciliğini ölçme amaçlı yorumlanabilir.
Arkadaşın ayağına bakma sonucu ise kişilerin seçiminden onların karakterleri hakkında bir fikir edinme amaçlı olabilir.
Sonuç olarak ilişkinin türüne göre kimde hangi bölüme bakacağınız tamamen değişebiliyor.
Kaynak: Gillath, O., Bahns, A. J., Burghart, H. A. (2017). Eye movements when looking at potential friends and romantic partners. Archives of Sexual Behavior. Advance online publication. http://dx.doi.org/10.1007/s10508-017-1022-5
Psikolog Doktor Ceylan Özdem 