Suriyeliler savas psikolojisiyle mi cok cocuk doguruyor?

Turkiye’de bircok insanin Suriyeli multecilere bazen hakli bazen haksiz bir sitemi var. Her sitemde bulunan kisilerin de ortak vurgusu da Suriyelilerin cok cocuk yaptigi. Eksisozluk’te ve cevremdeki birkac kisiden de “Suriyelilerin savas psikolojisi ile cok cocuk dogurdugunu” argumanini sık sık duymaya basladim. Bu argumaninin ne oranda dogru oldugunu gosterme amacli bu videoyu yapma karari aldim. Sorumuz ise Suriyeliler multeciler savas psikolojisiyle mi cok cocuk doguruyorlar?

Bunu destekleyen bulabildigim makale sayisi sifir. Cunku dunyada herkes neslini devam ettirmek istiyor. Bunu savas sonrasi daha artan bir hissiyat olduguna dair kendim ve bu alanda calisan arkadaslara sordugumda bulamadim. Bu argumana sayisal veri sunmak uzere bazi rakamlara baktim. Bu verilerle dogurganligin artigini savunmak icin savastan onceki ve sonra donemleri kiyaslamak istedim. Peki elimizdeki verilerle bu argumani destekleyen ya da karsi cikan sonuc olur mu diye bir hesaplama yapalım.

Suriye’de savas 2011 yilinda basladi. World Bank’taki Suriye’nin 2011 ve 2010 yillarindaki kaba doğum hızına baktım. Bu verilere göre Suriye’de 2010 yılındakı kaba doğum hızı binde 25,9 iken 2011 savaşın başladığı ilk sene doğum hızı binde 25,2.
İstatistiki bilgileri bulmaktaki en kolay yıllardan biri 2017 yılı olduğu için o seneye baz alarak Türkiye’deki doğum hızını hesapladım. Bu hızı hesaplamak için, bir yılda doğan canlı bebek sayısını yıl ortası nüfusa bölünmesi ve 1000 ile çarpmak gerekiyor.
Hemen hesaplamaya geçelim. Türkiye’de 2017 yılında doğan Suriyeli bebek sayısı 55,000 ve 2017’de Türkiye’de yılının ortasında toplam Temmuz 2017 itibariyle 3,079,914 Suriyeli var. Bu hesaplamayı yapınca Türkiye’deki Suriyelilerin doğum hızı 17,8 çıkıyor. Yani sanılanın aksine Suriye’dekiler mülteci psikolojisi ile daha çok üremiyorlar. Hatta savaşın başladığı yıla göre üreme hızı düşmüş diyebiliriz.
Turkiye’de 2017 yili dogum hizi ise 15.9. Yani Suriyeliler, Türkiye doğum hızının üstünde ürediği için ve halihazirda multecilerle yasanan hakli ya da haksiz gerginlikler ve insanlarin bilgiyi teyit etmedeki tembellikleri sebebiyle boyle bir mit ortaya atilmis olabilir.

Sonuc olarak, videonun basinda sordugum “Suriyeliler Savas Psikolojisiyle mi Cok Cocuk Doguruyor” sorusuna cevabimiz hayir.

Simdi gelelim insanlar neden bu argumani paylasiyor veya inaniyor:

Eksiseyler ve etrafimdaki insanlar, Suriyelilerin savas doneminden ciktiklarini dusunerek baby boomer nesliyle karsilastiriyorlar. Baby boomer kusagi 1946-1964 yillari arasinda ABD’de 2.dunya savasindan sonra dogan nesil. Bu nesil, o zamanki propaganlarla da cocuk dogurmaya yonlendiriliyor ve savastan sonra olusan durumun daha “huzurlu” algilanmasiyla da kisilerin cocuk sahibi olmaya yoneldigi nesil.

Gelelim Suriyeli multecilerin durumuna:

Oncelikle Suriyeli multecilere, daha cok cocuk yapin diye cagrida bulunan kimse yok. Tamamen kendi kararlari.
Insanlar her ne kadar Suriyeliler’in durumunun su an daha iyi oldugunu dusunse de evinden, komsularindan, kendi ulkesinden savas gibi agir bir travma sebebiyle uzakta olan kimse iyi bir ortamda olamaz. Bazi insanlar, multecilerin durumunu artik savasta olmadiklari icin daha iyi diye dusunuyor. Oysa ki onlarin karsilastirdiklari temel durum huzurlu bir sekilde kendilerine yeten evlerinde oturup, mahallelerinde dugun ve cenazelerini yaptiklari sokaklar. Dolayisiyla, biz multecilerin savastan ciktigini dusunsek de onlar hala savasin travmalari hala devam etmekte.
Suriyeliler’in normal dogum hizina devam etmeleri dini, kulturel inanclarinin yaninda Turkiye’de dil sorunu sebebiyle yeterli derece saglik sisteminden yararlanmamasindan ve dogum kontrolunden haberdar olmamasindan da kaynaklaniyor. Ek olarak fakirlik ve egitimsizlik de bu durumun bir sebebi. Bu 2 kosulun oldugu her toplumda cocuk dogurma hizi yuksek.

Sonuc olarak, Suriyeliler Turkiye’deki dogum hizindan daha yuksek bir oradan cocuk doguruyor. Ancak, bu dogum hizi kendilerinin savastan onceki dogum hiziyla karsilastirinca bu hizda dusus oldugu gozlemlenmektedir.

Son zamanlarda tartisilan konu ustunede birkac cumle soylemek isterim: Multecilerin ulkelerinde huzur ortami saglansa da cogunun ulkelerine donmeyeceklerini bilmemiz gerekir. Bu sebepten onlara git demek de multecilerin uyum sorunundan sikayet eden Turkiye halkina “fasist” damgasi vurmak da yanlis diye dusunuyorum. Turkiye’nin dunyada rekor sayida multeciye ev sahipligi yaptigini hatirlatip fasist damgasini cok agir buldugumu da soylemeliyim. Devletimiz bu multecileri kayit altina alip, ciddi entegresyon calismalari yapip ozellikle multeci kadinlara ulasip aile planlamasindan psikolojik destege kadar bircok konuda egitim ve destek saglayarak bu sorunu cozmeli.

Kaynaklarim:

1.Dogum hizi hesaplama formulu: https://sciencing.com/calculate-crude-birth-rate-4567314.html

2. 2017’de 55 bin Suriyeli çocuk kaynagi: https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2018/goc_ve_uyum_raporu.pdf

3. 2017 yilindaki Turkiye’de bulunan Suriyeli multeci sayisi: https://data2.unhcr.org/en/situations/syria/location/113
Erisim ekran goruntusu

UnSy