Dedikodunun bilmediğiniz 3 önemli yararı

Dedikodu deyip geçmeyin. İnsanlığın gelişiminde önemli rolü olduğu söyleniyor dedikodunun. Bugünkü yazımda dedikodunun daha önce farkında olmadığınız üç önemli işlevinden bahsetmek istiyorum.

1- Dedikodu öğrenmeyi sağlar:

İnsanlar birilerinin hakkında yapılan yorumları dinleyince biz de aslında toplumda kabul edilen davranışları öğreniyoruz. Örneğin, iş ortamında arkadaşlarınız bir başka iş arkadaşının çok pis koktuğunu ve onunla beraber aynı projede çalışmak istemediğini söylerse bu da siz de acaba ben de kokuyor muyum ya da bir sonraki gün ben de dikkat edeyim ne olur ne olmaz düşüncesine yöneltir.

2- Bir motivasyon aracı olarak dedikodu

Birileri sizin iyi bir yanınızla ilgili dedikodu yapınca aslında bunu devam ettirmek için dışardan gelen bir sebebiniz oluyor. Örneğin, herkes sizin kilo vermenizi konuşuyorsa siz de bunu devam ettirmek için elenizden geleni yapıyorsunuz.

3- Evrimsel olarak dilin gelişimine katkısı

Oxford Universitesi’nden Prof. Dunbar’a göre dil sadece bilgi aktarımı için değil aynı zamanda büyük gruplarda sosyal ittifak kurmak için de evrilmiştir(bakınız kaynak 1).

Kendisi en son yaptığı bir  çalışmada Oxford Üniversitesi’nde 200 katılımcıya 5 kısa hikaye okuttular (bakınız kaynak 2). Bunlardan 3ünde dedikodu malzemesi içeren metinler varken(kim kiminle beraber ve kimi aldattı); diğer 2sinde objektif bilgi içeren metinler (bal nasıl toplanır) okutuldu. Çalışma sonucunda katılımcılar dedikodu içeren konuları bilgi içeren konulara göre 2 kat daha fazla hatırladılar. nuçta insanlar konusunda iyi. Dunbar insanların dedikodu metinlerini diğer bilgi içeren metinlere göre daha iyi olduğunu hatırlamalarının dilin dedikodu için evrilmesine bağlıyor. Sosyal  ittifakların oluşumu ve bağların güçlenmesi dedikodu aracılığı yapılabildi ve dilin ve sosyal araç olarak buna fayda sağladığını söylüyor. Çünkü dedikodu yoluyla biri hakkında koruma içgüdüsü ve yararlılık adına kötü bilgileri sıralamakla yapıyorlar. Bu sebeptendir de dikkat ederseniz atasözleri dürüstlük ve dolandırıcılarla ilgili çok fazla nasihat geçer. Örneğin, adamın yere bakanından, suyun sessiz akanından kork.

Bunların yanında dedikodunun arkadaşları bağını güçlendirmek, bilgi alışverişi yapmak ve eğlenmek gibi işlevleri de var (bakınız kaynak 3).

Son söz: dedikodu dilin evriminden bağları güçlendirmeye kadar insanlığa ivme kazandırmış diyebiliriz.

Kaynakça:

1. Dunbar, R. I. (2004). Gossip in evolutionary perspective. Review of general psychology, 8(2), 100.

2. Redhead, G and Dunbar, RI, (2013). The functions of language: an experimental study. Evolutionary psychology : an international journal of evolutionary approaches to psychology and behavior, 11 (4), 845-854.

3. Baumeister, R. F., Zhang, L., & Vohs, K. D. (2004). Gossip as cultural learning. Review of general psychology, 8(2), 111.